600. Fru Rumpentrumpen.
En ole Fru mit ęr smucke Dochter de waanden to medden innen Wald. Do schull de Dochter ins 'sMorgens en Fatt utgeten, dat Fatt glipp ęr awers ut de Hand un twei weer dat. Da fung de Oolsche gewaltig an to schelden un to hanteren mit ęr, wat dat förn Wirtschaft weer, nicks kunn fœr ęr heel bliwen, allens smeet se twei, dat weer ja den Düwel sien Wirtschaft. De König weer do jüst mit en groot Gefolg [427] op de Jagd un hör dat Larmen. He sä to de annern: »Still ins! wat is dat? dat geit dar ja bös hęr; ik mutt doch węten, wat dat is.« As se nu henkemen, seeg he, wat sik dar ög (eräugnete): de Dochter stunn un ween, de Moder stunn un schull, un se wullen beid nich mit de Spraak herut. De Oolsche seggt optletzt: »Mien Dochter schull Flaß spinnen un nu spinnt se jümmers Sied darvan; ik heff ęr dat verbaden, awer se lett dat nich.« Do seeg de König de Dochter an un dach: »De is smuck noog, de mußt du man frien, mit dat Sidespinnen kann se ja vęl Geld verdenen.« He sä nu to de ole Fru, he wull ęr Dochter to Fru hebben, awer vœr de Hochtied schull se em eerst vun dree Pund Flaß dree Pund Sied to Proof spinnen; in dree Daag awer muß allens daan sien.
As de König nu 'sAbends den Flaß schickt, do wussen se ganz nich, wat se anfangen schullen; do güng de Dochter in den Wald henin, se wuß sülwen nich warum, un sett sik daal op en Steen un ween. Do full en Stęrn vun Himmel ęr in den Schoot, un bleef op dat Flaß beliggen. As se dat seeg, word se ganz vergnögt un seggt bi sik sülwen: »Dat bedütt Glück, et wart noch allens guud gaan; nu will ik eerst enmal geruhig drop utslapen.« Nu güng se na Huus un to Bett.
De Flaß weer den annern Dag awer nich van sülwen to Sied worden. 'sAbends güng de Dochter wedder in den Wald, sett sik op en Steen un ween un dach, wo schall di dat noch gaan? Do seeg se enmal op un innen Maanschien vör ęr seeg se en groten smucken Klewerveer staan. Se plück em af un dach: »Dat bedütt wedder Glück, du kannst noch enmal geruhig utslapen.«
Nu keem awer de drütte Dag, da schull dat Garn fardig sien, den annern schull se't aflęwern; de Flaß word awer nich van sik sülwen to Sied. 'sAbends güng se wedder in den Wald, sett sik op den Steen un ween. Do keem dar en lüttjen witten Vagel bi ęr an un floog jümmer vör ęr hen, un se güng em achterna jümmers wider in den Wald henin. Do kemen se optletzt an en lütt Huus, da floog de Vagel herin un se stött de Dœr apen; do seten dar dree ole Hexen un spunnen; de ene harr so'n groten breden Foot, de anner so'n groten breden Duum un de drütte so'n lange brede Lipp. Da sä se to de olen Hexen: »Ik wull ju noch będen, dat ji mi de dree Pund Flaß to dree Pund Sied spinnt«; se verteld se do allens, wo ęr Moder den König wat vœrlagen harr mit dat Sidespinnen, un dat se em nu dree Pund to Proof spinnen schull, un morgen schull se se aflęwern; kunn se dat nich, word de König se gewis wedder verstöten. Do säen de olen Hexen: »Wi wüllt di noch helpen; elkeen (jede von ihnen) kunn fœr ęr een Pund spinnen; se schull uk in ęr Lęwent keen Sied wedder spinnen, wenn se alle dree Daag, dat de Hochtied fiert word, se alle dree dato będen wull; denn schull se alle dree Daag 'sMorgens na den Karkhof gaan un op den groten Grausteen sik dreemal h'rumdreien un ropen:
Breetfoot, Breetduum, Breetlipp,
Kaamt un fiert Hochtied;
[428] awer wenn se eenmal darin feilmaken dęd un een vergeet, so schull de den eersten Prinzen hebben. De lüttje Bruut word ganz vergnögt. Se versprook de olen Hexen allens, de maken in den Ogenblick fœr ęr de Sied torecht, un as se de dree Pund nu na den König opt Slott broch, do weer de gewaltig tofręden damit un sä, nu wullen se bald Hochtied maken; so'n fine blanke Sied vun Flaß spunnen harr he sien Daag nich seen.«
As nu de Hochtied sien schull, schick de König sien Bruut en grote Kutsch, se opt Slott to halen, awer do se antrocken warden schull, sleek se sik eerst ganz lisen weg na den Karkhof, stell sik op den Grausteen un reep dreemal:
Breetfoot, Breetduum, Breetlipp,
Kaamt un fiert Hochtied;
dabi drei se sik dreemal h'rum, un gung denn wedder ęben so lisen opt Slott un leet sik anteen. Do word se schöner, als all mien Daag noch keen Königin węsen weer.
Nu weren all de Gäst versammelt. Do keem dar en ool Kutsch anfaren, de holt vör dat Slott still un en ole Fru keem dar herut stigen. De harr so'n groten breden Foot. Se sä, se weer uk mit inladen un wull mit to Hochtied; de Lüd wussen ganz nich, wo de ole Fru hęr keem. De König fraagt sien Bruut, of se dat ol' Minsch kenn. »Ja«, seggt de Bruut, »dat is mien Fru Meddern (Mutterschwester).« Nu nödigt se ęr herin in den Saal to de annern Gäst un laat ęr alle Ehr tokamen. De König güng en bęten herum un optletzt kummt he uk wedder to de ole Fru; do froog he ęr, wovun se denn den groten breden Foot harr? Se sä: »Dat kummt vun all mien tippen, tippen Sidespinnen.« Do sä de König to sien Bruut: »Denn schast du doch nich gar to vęl Side spinnen, dat du nich uk so'n groten breden Foot kriggst.«
Den annern Dag stünd dat nau, dat de lüttj' Bruut na'n Karkhof keem; de König leet ęr ganz nich ut de Ogen. Optletzt sleek se sik doch bi Siet, stellt sik op den Grausteen, dreit sik dreemal herum un röppt dreemal dabi:
Breetfoot, Breetduum, Breetlipp,
Kaamt un fiert Hochtied.
Se kummt uk dütmal noch glücklich damit to End. Als nu all de Gäst versammelt sünd, so kummt da wedder en Kutsch anfaren; do keem de Breetduumsch herut. De König fraagt sien Bruut, wat denn dat förn oold Minsch weer. Se sä: »Dat is uk mien Fru Meddern.« Nöst (nachher) fraagt de König de ole Fru, wovun se denn den groten breden Duum harr. Se sä: »Dat kummt vun all mien tippen, tippen Sidespinnen.« Do sä de König to sien Bruut: »Denn schast du uk doch gewis nich to vęl Side spinnen, dat du nich so'n dicken breden Duum kriggst.«
De junge Königin weer ganz vergnögt un dach, dat geit guud; den annern Morgen harr se't meist vergęten na den Karkhof to gaan. Se sleek [429] sik awer doch noch wedder van de Bruutjumfern weg, stell sik up den Grausteen, drei sich dreemal h'rum un schull dreemal ropen:
Breetfoot, Breetduum, Breetlipp,
Kaamt un fiert Hochtied;
awer do vergeet se in de Hast dat drütte Maal Breetfoot; in Sprung weer se wedder in't Slott un lęw herrlich un in Freuden. As nu Breetlipp keem, un all de Lüd sik œwer ęr verwunnern, un de König froog, do sä de Königin wedder: »Dat is mien Fru Meddern.« Do sä de König, dat dat ja recht en Unglück weer, dat all ęr Fru Meddern so ungestalt weren; he froog de Fru, wovun se de brede Lipp kręgen harr? Se antwoord em: »Dat kummt vun all mien tippen, tippen Sidespinnen.« Do verschrook sik de König un sä: »Dat is ja en ewig sien tippen, tippen Sidespinnen, mien Königin schall in ęr Lęwent nich wedder Side spinnen, wenn se so'n brede Lipp davan kriggt.«
Nu weer de lüttj' Königin frie vunt Sidespinnen un se lęw mit ęren König ganz glücklich; as awer de Tied um weer un da en lütten Prinz ankeem, do worren se eerst recht vergnögt, un de König wuß ganz nich, wat he allens vör Freud doon schull. Twee, dree Fruens mussen alltied bi dat Kind sien un mit Sied un Sammet word et todeckt. Awers den drütten Dag, as de Königin gerade den lütten Prinzen bi sik harr, so kloppt dar dreemal wat so ganz spökelhaftig an de Dœr. »Herein! Herein!« röppt de Königin. Ja wull, herein! se harr de ol' Breetfootsch man lewer buten laten schullt. De keem nu herin un wull den lütten Prinzen afhalen. De Königin verschrook sik, un fangt an to wenen un to będen, dat se ęr den lütten Prinzen doch leet, se wull ok sünst ęr gęben wat se men hebben wull. Allens umsünst; bet optletzt de ole Hex seggt: »Ik will di wat seggen; wenn du um dree Daag weeßt, wosölken as ik heet, denn schast du em beholen; anners nęm ik em mit.«
Nu seet de Königin jümmers to wenen, denn se kunn de Hex ęren Namen nich to węten krigen; all ęr Kamerfruens un Jümfern kunnen ęr nich helpen un de König dörf dat all nich węten. 'sAbends vör den drütten Dag seet de Königin noch ümmer ganz trurig darhęr, un dach, wo schall't mi morgen gaan? Do hört se, dat de lüttj' Koharderjung inne Kœk wat vun en ole Hex vertell, de jümmer vun de Königin sungen harr. Se reep den Koharderjung herin un froog em; de wull't eerst nich seggen, tonöst verteld he ęr, he harr de Köh in den Wald hött un do harr he op en lüttje frie Stęd en ole Hex funden, de harr jümmers mit en bunten Stock in de Hand um en Füer rumdanzt un harr sungen:
Gottlof! Gottlof!
Dat mien Fru Königin ni weet,
Dat ik Fru Rumpentrumpen heet.
Do slog de Königin vör Freuden beide Handen tosamen un sä: »Nu weet ik't!« Den Koharderjung awers maak se to ęren eersten Kamerdener un kreeg en roden Stęrtrock an.
[430] Den annern Dag klopp dat wedder dreemal ganz spökelhaftig anne Dœr: »Herein!« reep de Königin un de ole Hex mit den breden Foot keem herin hinken mit ęren Stock. De Königin leet sik nicks marken, se seet ganz still un trurig dar un seggt nicks. Do seggt de Breetfootsch: »Nu kannstu dreemal raden, un raadst du denn nich, so nęm ik dien Prinzen mit.« Eerst sä de Königin: »Heet se villichtKohfootsch?« »Nä«, seggt de ole Hex, »so heet ik nich.« »Heet se, heet se denn villichtKohmeddersch?« »Nä, so heet ik ok nich«, seggt de Hex. De Königin word ümmer truriger un bedröfter, un so froog se denn ganz lisen: »Heet se, – heet se denn – hei, ohei wat schall ik nu raden?« – »Gau to (schnell weiter)!« seggt de Hex un faat den Prinzen an, »gau to!« – »Heet se, heet se denn FruRumpentrumpen?« »Dat hett de verfluchte Koharderjung seggt!« – schreeg de ol' Hex un weg weer se.
Aus Brunsbüttel in Dithmarschen. Einzelnes ward aufgenommen aus dem sonst auch hier sehr bekannten Märchen von den drei Spinnfrauen, bei Grimm, Hausm. Nr. 14. Das Märchen wird gewöhnlich von dem Gesinde erzählt, um die Dienstjungen zu erschrecken. Dazu dient auch Nr. 485. – In Grimms Hausm. Nr. 55 steht der Zwerg Rumpelstilzchen an der Stelle unserer Frau Rumpentrumpen. Man vergleiche oben Nr. 485.